Ελλάδα 2015! Σίγουρα όχι μια συνηθισμένη χρονιά.
Μια ξεχωριστή πρόκληση, και όλοι καλούνται να πάρουν μια απόφαση. Σε έναν κόσμο
γεμάτο συμφέροντα και επεμβάσεις, πάντα κάποιος βρίσκεται σε δυσχερέστερη θέση από
τον άλλον (όχι αδίκως κατ’ ανάγκη). Η κάθε γενιά ζει και σκέφτεται ανάλογα με τα
βιώματά της, η τωρινή όμως, και ιδίως οι νέοι άνθρωποι της Ελλάδας, θα ζουν πάντα
με μια απορία μέσα τους. Γιατί είχαν την τόσο κακή τύχη να αντιμετωπίσουν αυτά τα
προβλήματα? Φταίνε μήπως οι κυβερνήσεις, οι επιλογές των προγόνων τους, οι οικονομικές
παγκόσμιες συνθήκες, η πιθανή στοχοποίησή τους, όλα αυτά μαζί ή ίσως και κάτι άλλο
που ούτε καν φαντάζονται? Εικασίες υπήρχαν και θα υπάρχουν, όμως εσύ όσο ζεις καλείσαι
να δράσεις με τα υπάρχοντα και εμφανή δεδομένα. Όσο κι αν η σημερινή κρίση είναι
σίγουρα και κοινωνική, είναι βέβαιο πως για πολλές λάθος επιλογές δεν ευθύνεται
ο κόσμος, αλλά οι πολιτικές συγκυρίες. Κι όμως ο ελληνικός λαός αυτή τη στιγμή βρίσκεται
στο στόχαστρο περισσότερο από μια κυβέρνηση, δέχεται πυρά από τον τύπο και τους
πολίτες άλλων χωρών, με κατηγορίες ανευθυνότητας, τεμπελιάς, ανηθικότητας κλπ. Κι
αν ίσως υπάρχει μια αλήθεια σε αυτά τα λόγια, δεν αφορά τους πάντες, αλλά μια συγκεκριμένη
μερίδα του πληθυσμού. Πως μπορείς εσύ ένας ξένος να μας βάζεις όλους στο ίδιο σακί?
Οι άνθρωποι διαφέρουν, δεν μπορείς να είσαι απόλυτος, και πάνω απ’ όλα πιθανότατα
δεν έχεις βιώσει μια παρόμοια κατάσταση ώστε να ξέρεις το πώς αισθάνονται αυτοί
που τόσο αβίαστα κατηγορείς. Δεν αγιοποιώ τους Έλληνες, και βέβαια όχι, αν θέλω
να είμαι ειλικρινής θα παραδεχτώ πως όλα αυτά τα χρόνια έχουν παρουσιάσει και κρούσματα
διαφθοράς, και πως δεν υπερασπίστηκαν την κοινωνική ισότητα, και πως έκαναν διαρκείς
λανθασμένες επιλογές στην κρίση τους, και πως λειτούργησαν αρκετές φορές με γνώμονα
το προσωπικό τους συμφέρον. Όμως σίγουρα ξέρω, πως εγώ, οι φίλοι μου και πολλοί
άνθρωποι ακόμα δεν ευθυνόμαστε προσωπικά για τη δύσκολη στιγμή που περνάμε σήμερα,
καθώς ούτε εξαπατήσαμε, ούτε πήραμε αποφάσεις που επηρεάζουν το γενικότερο σύνολο,
και βέβαια αγανακτούμε που πρέπει να παλέψουμε για όσα κάποιοι θεωρούν δεδομένα
στη ζωή, και να πάρουμε αποφάσεις που ίσως μας πληγώνουν αλλά είναι για το καλό
μας. Γιατί πολύ απλά, είναι άδικο να χαραμίσουμε τη δικιά μας ζωή για τα λάθη κάποιων
άλλων που είχαν επίπτωση και σε εμάς. Η συμμετοχή των μέσων μαζικής ενημέρωσης σε
όλο αυτό το αλαλούμ που ζούμε, μπορεί πραγματικά να σε εκνευρίσει ακόμα περισσότερο!
Από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου, δεν νομίζω πως έχω ξαναβιώσει τέτοια τρομοκρατία!
Όλα παρουσιάζονται εντελώς δραματικά, τίτλοι με τεράστια γράμματα απόγνωσης, εντάσεις
και λόγια που σπείρουν τον πανικό, τρέμουλο στη φωνή και εκφράσεις απόλυτης κινδυνολογίας
από παρουσιαστές και δημοσιογράφους, με ερμηνείες απόδοσης που θα ζήλευαν μέχρι
και πρωταγωνιστές του Hollywood!
Κι όταν βλέπεις ανθρώπους να επηρεάζονται από τέτοιες τακτικές αναστατώνεσαι κι
άλλο. Ανθρώπους να κάνουν ουρές μπροστά στα ΑΤΜ γεμάτοι αγωνία, να αναρωτιούνται
πώς θα ζήσουν με 60 ευρώ έκαστος την ημέρα λες και μέχρι τώρα ξόδευαν τεράστια ποσά
στην καθημερινότητά τους, ανθρώπους που ξαφνικά συνειδητοποίησαν πως για τα τρέχοντα
πιο απλά έξοδα δεν είχαν καθόλου μετρητά στο σπίτι τους αλλά πως ακόμα και για τα
τσιγάρα τους τραβούσαν λεφτά από τράπεζα! Είναι φοβερό το πώς μπορούν να σου καλλιεργήσουν
το φόβο μέσα σου, πόσο μεγάλες διαστάσεις μπορεί να πάρει μέσα στο μυαλό σου κάτι
όχι και τόσο δραματικό. Ανησυχία είναι λογικό να υπάρχει, αν δε μας ένοιαζε τίποτα
θα ήμασταν αναίσθητοι, αλλά όταν φτάνουμε σε τέτοια υπερβολή χωρίς ψυχραιμία πώς
μπορούμε να αντιμετωπίσουμε την κατάσταση? Το πιο απίστευτο μέσα σε όλα αυτά είναι
με πόσο διαφορετική προσέγγιση μπορεί να μεταδοθούν αυτά τα γεγονότα από χώρα σε
χώρα. Υπάρχουν καταστάσεις στις οποίες η εγχώρια τηλεόραση υποστηρίζει πως οι δανειστές
έδωσαν τελεσίγραφο και η ξένη πως όχι, η μια υποστηρίζει πως δεν υπάρχει περιθώριο
για περαιτέρω διάλογο και η άλλη πως υπάρχει η διάθεση για νέες διαπραγματεύσεις.
Και κάπου στη μέση εσύ, να μην ξέρεις τι πραγματικά ισχύει, τι να πιστέψεις. Αν
υποστηρίξεις τους ξένους θα φανείς υποτιμητικός ως προς την ελληνική ειλικρίνεια,
αν υποστηρίξεις τη δικιά σου κυβέρνηση θα κατηγορήσεις αυτόματα τους ξένους πως
προσπαθούν να σε καταστρέψουν και παίζουν βρώμικα παιχνίδια. Αυτές είναι καταστάσεις
στις οποίες κανείς δεν μπορεί να ξέρει με σιγουριά τι συνέβη, δεν είσαι εκεί να
ακούσεις, δεν έχεις πλήρη γνώση του θέματος, κι όμως εδώ θα βρεθούν πολλοί παντογνώστες
που θα πουν με σιγουριά πως ξέρουν τι πραγματικά ισχύει, έτσι τουλάχιστον θα τους
παρακινούσε να κάνουν το κόμμα που υποστηρίζουν. Αυτή η χώρα πραγματικά πιστεύω
πως έχει ταλέντο, μπορούν να έρθουν τα πάνω κάτω, να γκρεμιστεί όλο το σύμπαν σε
λίγα μόλις λεπτά, κι όλα αυτά μόνο με τη δύναμη του μυαλού και της κοινωνικής επιρροής!
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι πως στο επερχόμενο δημοψήφισμα η ερώτηση αφορά καθαρά
και μόνο την αποδοχή η όχι της σκληρής πρότασης που έγινε, ΟΧΙ το αν επιθυμείτε
έξοδο από την Ευρώπη! Και βέβαια σε βάθος χρόνου θα μπορούσε να γίνει και αυτό,
αλλά ενδεχόμενη πλειοψηφία της αρνητικής απάντησης φυσικά και δεν σημαίνει ότι βγαίνω
αυτόματα εκτός ένωσης και νομίσματος, αλλά ότι δεν αποδέχομαι τα νέα μέτρα λιτότητας.
Αυτήν την παραλλαγή νοήματος τη δημιούργησε ο τύπος, και φυσικά λανθασμένα έτσι
έχει περαστεί και στη συνείδηση του κόσμου, πως για αυτό
το
ερώτημα ουσιαστικά ψηφίζει, λιτότητα ή χρεωκοπία. Σαφώς και οι 2 επιλογές έχουν το τίμημά τους, και ως πιο αισιόδοξοι θα θέλαμε άρνηση των νέων μέτρων και συμφωνία με πολύ ευνοϊκότερους όρους από τους ήδη υπάρχοντες. Ως απλοί πολίτες, ουσιαστική ενημέρωση πολύ απλά δεν έχουμε. Μπορούμε να ξέρουμε τι θα γίνει επ’ ακριβώς σε περίπτωση επιστροφής στη δραχμή, τι θα γίνει αν αποδεχτούμε τα νέα μέτρα? Να γνωρίζουμε με αριθμούς και σαφή στοιχεία πώς θα ζήσουμε? Να κατανοήσουμε χρηματοοικονομικούς όρους και συμφωνίες? Αυτά μόνο ένας εξειδικευμένος οικονομικός αναλυτής μπορεί να τα ξέρει, εμείς ακούμε απλώς γενικά και αόριστα ότι μας περιμένει ένα δυσοίωνο μέλλον, είμαστε απλώς θύματα προπαγάνδας, θύματα τρομοκρατίας του κάθε καναλιού που μπορεί να έχει προσωπικό συμφέρον για να θέλει να διατηρήσει την κατάσταση ως έχει. Αυτό βέβαια ισχύει και για τους πολιτικούς του εξωτερικού. Ακόμα και τις ελάχιστες γνώσεις να έχεις, πόσο εμφανές μπορεί να είναι το ότι προσπαθώντας να σε κρατήσουν εντός Ευρώπης με νύχια και με δόντια φοβούμενοι την αρνητική σου απάντηση θα αποφέρει κέρδος για τους ίδιους? Η άρνηση των δανειστών στην ελληνική πρόταση για μεγαλύτερη φορολόγηση των κεφαλαιούχων από τους υπόλοιπους ζητώντας την ίδια προς όλους, δε μοιάζει να έγινε και τόσο για συνειδησιακούς λόγους, μάλλον κάποιο άλλο σκοπό εξυπηρετούσε. Όσο αγνές προθέσεις κι αν ίσως έχει ο υπουργός οικονομικών της Γερμανίας, δε νομίζω να τον ενδιαφέρει περισσότερο η βιωσιμότητα των Ελλήνων από την δυνατή ευρωπαϊκή ένωση της οποίας η χώρα του ηγείται. Πόσο μάλλον να δηλώνει ανοιχτά και αυτός και οι άλλοι ότι είναι κατά του δημοψηφίσματος, κατά της δημοκρατίας με λίγα λόγια! Αυτό δεν προκαλεί απλά αντιδράσεις, είναι άνω ποταμών. Ακόμα κι εδώ θα τεθεί από κάποιους ένα δίλημμα, τύπου τακτική της κυβέρνησης η απόφαση αυτή ή απλώς σεβασμός στην ανθρώπινη βούληση? Όπως και να ‘χει υπέρ μας είναι. Το
ότι
η
δημοκρατία γεννήθηκε και πέθανε σε αυτή τη χώρα είναι γνωστό, το να αντιτίθεσαι όμως σε αυτήν, σε κάτι τόσο σπουδαίο, είναι απλά ντροπιαστικό και φασιστικό! Φυσικό επακόλουθο είναι να υπάρχει αντιπαράθεση και η μια πλευρά να προσπαθεί να προπαγανδίσει την άλλη, μέχρι και η εκκλησία που ο ρόλος της δεν έχει καμία σχέση με θέματα πολιτείας πήρε επίσημα θέση υπέρ του ΝΑΙ, προφανώς για να εξυπηρετήσει τα δικά της οικονομικά συμφέροντα, μια και η επερχόμενη βαρύτερη φορολογία δε θα την αγγίξει ως συνήθως, σε αντίθεση με τους πολίτες. Όμως το να είσαι αντίθετος με το να αποφασίσει ο λαός, ο μοναδικός που θα έπρεπε να έχει λόγο σε τέτοια ζητήματα είναι φρικτό. Και όσο κι αν φοβούνται οι μη έχοντες συμφέρον ένα ΟΧΙ, θα έπρεπε αν μη τι άλλο να μην εναντιώνονται σε ένα δημοψήφισμα και να το σεβαστούν. Οι Έλληνες διχάζονται, και δυστυχώς δεν είναι τόσο ενωμένοι όσο θέλουν να δείχνουν. Σε τέτοια εθνικά θέματα τα προσωπικά θέλω υπερισχύουν του κοινού συμφέροντος, κοινώς ο καθένας κοιτάει την πάρτη του και τρωγόμαστε μεταξύ μας. Όταν είμαστε όλοι κρίκοι της ίδιας αλυσίδας, ενδεχόμενη απώλεια του ενός συνεπάγεται και την απώλεια του άλλου. Ίσως αυτή λοιπόν να είναι η λεπτή γραμμή πάνω στην οποία μπορεί κάποιος να αποφασίσει. Το να υποφέρω μόνο εγώ θα είναι θλιβερό, το να υποφέρω εγώ αλλά να συμπαρασύρω και τους άλλους που δεν με βοήθησαν να αποφύγω την καταστροφή μου ενώ μπορούσαν, λόγω αλαζονείας σε εσωτερικό και διεθνές επίπεδο, μπορεί να σημαίνει πως η ενδεχόμενη θυσία μου ίσως να αξίζει περισσότερο τον κόπο. Δε μπορείς να είσαι εγωιστής αυτή τη στιγμή, όλοι παλεύουμε, όλοι χάνουμε. Όλοι φοβούνται τα άγνωστα νερά, το διαφορετικό, όχι μόνο σε εθνικά θέματα, στα πάντα, γιατί τους βγάζει απ’ τη βολή τους, απ’ τα συνηθισμένα τους. Όμως η ανθρώπινη εμπειρία μας δείχνει πως οι αλλαγές στη ζωή μας μπορεί και να είναι για καλό, να φέρουν ευνοϊκότερα αποτελέσματα απ’ ότι περιμέναμε. Αν δεν το δοκιμάσουμε, δε θα το μάθουμε ποτέ, θα βολευτούμε με τη σίγουρη μιζέρια μας. Ίσως κάποιες αποφάσεις να μην μας επηρεάζουν όσο θα νομίζαμε, η περιέργεια και η αναζήτηση έφερε την ανθρώπινη εξέλιξη, όχι η στασιμότητα. Σε λίγο χρονικό διάστημα όλα θα είναι πιο ξεκάθαρα, ό,τι και να συμβεί τελικά. Το συγκεκριμένο ζήτημα ούτως η άλλως εξ’ αρχής δεν είχε μόνο κοινωνικοπολιτικές πτυχές, είχε να κάνει με την ανθρώπινη περηφάνια και αξιοπρέπεια, παραπέμποντάς μας σε ένα πιο γενικό και ουσιαστικό μήνυμα: Μην αυτοκτονήσεις, επειδή φοβάσαι να πεθάνεις…
Γράφει ο Ντέμης Νικολαϊδης
